Om keisemd

Keisemd er, i fylgje bokmåls-Wikipedia, ei kjensle som sorterar inn under "Andre følelser" saman med mellom anna ambivalens, ekstase og forakt. Same nettstad hevdar at dei elementære kjenslene er forbausing, frykt, glede, sinne, sørgmod og vemming. Eg skulle likt å vite bakgrunnen for denne inndelinga, men det får bli seinare ei gong. Det finnst ingen artikkel om keisemd på nynorsk-Wikipedia, noko som stadfestar tesa om at keisemd er best på riksmål. Engelsk Wikipedia derimot, kan ogso gje oss etymologien (rett nok for det engelske ordet, boredom): bore, gjennomhola, og -dom, sett i ein tilstand, altso i ein gjennomhola tilstand (sic!). Eg lurar på kva det er som gjennomholar oss, mange kjensler eg veit om er gjennomholande, men kan hende var dei som fann opp ordet framsynte nok til å forutseie at keisemda kom til å gjennomhole det som skulle verta moderne tid.
Artikkelen på bokmåls-Wikipedia hevdar vidare at det er farleg å flykte frå keisemda, den er nemleg so knytt opp til kvardagen at det vil føre til ubalanse, då alternativa er forskrekkelige ting som dagdrauming, narkotikabruk samt å reise langt vekk. Ein annan nettstad eg ikkje finn att, som verkar som om den er skrive av nokon med litt djupare innsikt i psykologi, hevdar at keisemd over tid fører til depresjon. Motgifta er utfordringar i kvardagen. Keisemd oppstend fyrst når mennesket ikkje treng bruke all si energi på å overleve, og er difor det kvardagslege hovudklagemålet for oss vestlege feterte menneske, kan hende særskilt oss unge, som har litt ekstra energi me ofte ikkje får bruka, av natur er meir spenningssøkande og dessutan alt for vande med konstant stimuli av den valdsame sorten (les TV og internett).
Keisemda er kan hende den moderne grunntilstanda. Ein av tidanes deppeforfattarar, Milan Kundera, har skrive om den i romanen Tilværelsens uutholdelige letthet.
Nett no keiar eg meg ekstremt. Antiklimaks frå førre intense veke med nok av utfordringar til denne veka utan andre utfordringar enn ei lett forkjøling som gjer meg slapp, samt at ingen eg kjenner er i byen...unnateke to stk som ogso er forkjølte.
Kan hende eg skal gjere ein desperat flukt frå keisemda i wikipedia-stil. Eg har aldri gjort eit grovt brotsverk før...

Om olsok før, under og etter

Olsok er festen for Sankt Olav, han som påståast å ha kristna Noreg, og i heimbygda mi feiras han tradisjonelt med brask og bram og ikkje minst med spel - olsokspelet. Eg har vore med på alle olsokspela i Fyresdal unnateke det fyrste, i år var altso gong nr. 15! Altso eit olsokspel litt utanfor det vanlege for mi del. Det var det ogso på andre måtar - i år sto eg nemleg øverst på programmet som manusforfattar.
Det gjorde meg naturleg nok litt ekstra gira og nervøs, og difor låste eg meg likegodt ut av hybelen klokka 1400 med alt pakket mitt, sjølv om toget ikkje gjekk før 2258. Eg har aldri hatt slik reisefeber nokon gong, særskilt sært når ein tenkjer at eg berre skulle heim til gamleheimen (altso det som var heime før og er litt heime enno, ikkje nokon eldreinstitusjon (Eg veit godt at "barndomsheim" er eit noko meir vanleg ord). Nok om det. Ja.). Etter nokre timar hadde eg ikkje lenger lyst til å reise, og fann ut at eg var totalt ubrukeleg på alle måtar og fekk ei minikrise. Heldigvis hadde eg ikkje husnøklane mine lenger sidan nokon andre skulle bu der ein dag medan eg var vekk, so eg hadde ikkje høve til å låse meg inne. Etter litt krisemaksimering, nedregning og kake-eting virka eg att, og var ved godt mot og med den gode reisekjensla idet toget glei ut av byen.
Etter nokre dagar føremålslaus feriering, noko eg ikkje trudde eg ville like men det var herlegt, var det igang med prøveperioden. Særs intentst. Masse folk, masse ver, masse ting å gjere. Litt ekstra iår att, sidan eg var skodespelar+regiassistent+borneinstruktør+ymse+ung manusforfattar avisene ville intervjue. Dei nemnte avisene gav oss dessutan strålande kritikkar, hurra! Spelet gjekk nemleg veldig bra. Det kjennes godt å ha skapa tekstgrunnlaget til ei teaterførestilling. Mange spør meg om det blei slik eg venta meg, og ser litt forskrekte ut når eg sier nei. Sjølvsagt blei det ikkje slik eg venta meg, då hadde eg ikkje trengt å setje det opp! Mykje, ja det meste, vart annleis enn det skodespelet eg såg oppe i hovudet mitt når eg skreiv, nokre småting skulle eg gjerne sett annleis, eit par darlings vart drepne, men det overlev eg alltid. Underleg nok tykkjer eg at eg spela mykje betre enn vanleg ogso, ein skulle tru det hadde vore omvendt sidan eg som forfattar kom til å bry meg alt for mykje om korleis andre ting på scena vart gjort til å kunne spele bra sjølv.
Etter ei intens veke med ei enno mer intens helg som topping, er det ferdig no. Det er alltid vemodig at olsok er over, det er sommaren sitt høgdepunkt og markerar at sommaren snart er på hell, men i år er det ekstra rart. Eg har nesten ei "kva skal eg no gjere med livet" - kjensle, er kjempesliten men samstundes rastlaus.
Velvel, snart er det jo tid for å vere akademikar att. Dessutan har eg ymse andre småprosjekt i skuffane. I mellomtida skal eg slappe av i vene sommar-Bergen, ha feiring nr. 3 av min dramatikerdebut (med berre meg sjølv som gjest, og den gjesten får vin, god sjokolade og ei bok i velkomstgåve) og leve ei stund på minnene om ein knallprosess og eit like knall resultat.

Om all the silly boys and girls

I førestillinga "The castle of Holstebro" snakka karakteren til Julia Varley mykje om "all the silly boys and girls", som leikte og spøkte, men til slutt døydde dei ("and all the silly boys and girls will be... dead").
Iblant føler eg meg som ein av the silly boys and girls, særskilt no dsei seiste dagane. Eg trur eg har vore det ei stund. Det er ganske merkeleg, at eg som veit at eg over gjenomsnitteleg intelligent, klarar å vere sopass fjollete. Då meiner eg ikkje slik positiv fjolling, å vere eit leikande menneske, homo ludens, men at eg gjer seriøst fjollete ting. Det rare er at eg innerst inne, ikkje heilt innerst ei gong, relativt synleg (eller kjennleg i dette høvet), veit med meg sjølv at dette er fjollete. Likevel fjollar eg i veg. Fjollfjollfjoll, eg har jo lyst til det og då lagar eg meg ein god dårleg grunn. So fjollar eg for mykje slik at ting vert heilt fjollete, og eg håpar at fornufta snart tek overhand ovanfor tvangstankar og ymse andre kjensler slik at eg kan få sleppe å fjolle. Ellers gjeng ting over styr, eg fjollar vekk viktige folk og ting eg vil ha uvekkfjolla, og eg får eit fjolleliv og det vert ganske so miserabelt.

Om å omstrukturere liv, hjarte og hjerne

Av og til vert ein so vant til det som var nytt og spennande at det nye og spennande vert vanen. Eg trur ikkje det treng å vere so dumt, so lenge du ikkje berre har vanar i livet ditt men heile tida opplev noko nytt og spennande ogso. Det omvendte er sjølvsagt ogso uheldig, dersom alt er nytt og spennande trur eg eigentleg ingen ting vert nytt og spennande, og/eller du vert so stressa at du ikkje klarar å forhalde deg skikkeleg til verda. Det var dagens livsvisdom og eigentleg ein digresjon. Alltid bra å opne med eit sidesprang.
Plutsleg forsvinn det nye og spennande, eller vanen, og du får attende dine gamle, fortrengte vanar, og kjenner dei ikkje att. Det opplevar eg særs sterkt no, og det er veldig vanskeleg å kome attende i gamle spor, som no vert nye spor, sidan eg ikkje lenger kan fortsetje i det sporet eg har vore i eit halvt år. Eg må lære meg å like mange ting på nytt. Eller bør eg gjere noko heilt omvendt, og byrje å like heilt andre ting? Eg trur ikkje det er so lurt, ting bør nok skje spontant, men samstundes, dersom eg ikkje er nøgd med situasjonen, må eg jo leite etter noko nytt nytt og spennandem so lengje eg fylgjer min eigen livsrytme, som sjølvsagt er knytta til vanane, som igjen er knytta til den eg er.
Livsrytme ja, det er den som er endra, eg må stille den om, ettersom parametra eg stilte den etter har vorte kraftig endra. Det er vanskeleg, og det forsterkar alle ugne kjensler i brystet. Der må ogso ting omstrukturerast. For augneblinken ser det ut til å gange rett veg med den omstruktureringa, sjølv om eg har tekje nokre skritt attende etter at eg gjorde eit stort skritt framover, eit skritt som besto av eit løfte eg gav til meg sjølv og ein annan samt at eg lot ganske mykje av dei ugne kjenslene fosse ut, men den seiste veka, særskilt i helga, har den omstruktureringa eg gjorde i hjernen for å tvinge fram omstruktureringa i hjartet brote saman, og eg har gjort masse dumme ting. Eg fekk masse kjeft for det i dag, det trengte eg nok, det er viktig at ein skrik til kvarandre igjen. Eg trur at eg skal klare å oppføre meg no, klare å få omstrukturert hjartet. Det må til for å kunne omstrukturere livet slik at eg kan omstrukturere hjernen som må vere omstrukturert for å kunne omstrukturere hjartet - kompliserte sirklar ikkje sant? Ond sirkel verkar det som, men eg trur ikkje det er ein sirkel, meir ein spiral. Ein spiral som forhåpentlegvis let meg dreie vekk frå eit visst punkt, men samstundes håpar eg at eg dreiar slik at punktet vert verande.